« De enige geschiedenis die echt bestaat, is de geschiedenis die opgeslagen ligt in het geheugen van levende mensen » – Michael Ignatieff
Alhoewel ik mij ergens wel kan vinden in bovenstaande woorden, vind ik toch dat het menselijk geheugen af en toe een steuntje in de rug kan gebruiken, en dus meet ik mij de mantel van (amateur) archivaris aan en ga ik op zoek naar wat Schaarbeek rijk is aan tastbaar archiefmateriaal.
Via het internet kom ik vooreerst te weten dat ook onze gemeente blijkbaar een heemkundige kring bezit. De « Cercle d’Histoire et de Traditions de Schaerbeek asbl » wordt in de zomer van 1993 door de toenmalige burgemeester Francis Duriau boven de doopvont gehouden. Opgericht met de beste bedoelingen ontvangt de hoofdzakelijk Franstalige vereniging echter geen enkele gemeentelijke subsidie, en dient het hoofd boven water te houden door middel van de gulheid van haar leden. De vereniging geeft ook een eigen tijdschrift uit (Scarenbeka), en haar hoofdzetel bevindt zich in het Huis der Kunsten (Maison des Arts) aan de Haachtsesteenweg.
Op zoek naar informatie neem ik contact op met het Huis. Daar wordt mij echter het droeve nieuws gemeld dat de “Cercle d’Histoire” ter ziele gegaan is. Blijkbaar kort nadat Francis Duriau burgemeester af was. Maar het huis herbergt een hoop archiefmateriaal over de Ezelstad. Of ik daar misschien in geïnteresseerd ben?
Dat ben ik, en zo heb ik op een zonnige vrijdagnamiddag een afspraak met Mevrouw Chloé Peretti in het Huis der Kunsten. Zij troont mij mee naar een tweetal kamers op één van de verdiepingen, waar de archieven te vinden zijn. Ik zie een aantal muurkasten met ringmappen, mooi geëtiketteerd en geklasseerd (dit laatste alfabetisch of chronologisch, of volgens thema). Wat nog niet in de bekwame handen van Mevrouw Peretti terechtkwam, ligt her en der verspreid op tafels en in kasten. Zij begint te vertellen: “Wij hebben dit materiaal voornamelijk geërfd van de « Bibliothèque Sésame », toen die verhuisde naar haar huidige locatie op de Lambermontlaan. Dit houdt in dat de meeste documenten in het Frans zijn, maar we bezitten ook Nederlandstalig en zelfs Engelstalig materiaal. We hebben niet alleen boeken en documenten, maar ook prenten, foto’s en andere voorwerpen. De verzameling wordt beheerd door de “Service de la Culture de la Commune de Schaerbeek », en kreeg de naam « Fonds Local ». Aan mij werd gevraagd om hier halftijds orde in de chaos te scheppen, wat een hele job is!”
Mijn blik dwaalt ondertussen door de grootste kamer. Mevrouw Peretti ziet mij kijken : “Dit was vroeger de slaapkamer van het echtpaar Eenens-Terlinden. In de tweede archiefkamer sliepen de kinderen …”.
Een verdere rondleiding door de kamers maakt mij pas goed duidelijk hoe omvangrijk de archiefverzameling is. Zij bevat onder andere de volledig uitgewerkte verhalen achter de straatnamen van Schaarbeek, een hoop geschiedkundig materiaal over de burgemeesters en andere politici die het ooit in onze gemeente voor het zeggen hadden, informatie over bekende Schaarbekenaren, vroeger en nu, publicaties over zowat elk aspect van Schaarbeek. Een ware goudschat voor ons Thuis in Schaarbeek-reporters die met elk artikel weer een ander tipje van de Schaarbeekse sluier willen oplichten!
Maar de archieven kunnen geconsulteerd worden door ieder die geïnteresseerd is. Het volstaat om vooraf een afspraak te maken met het Huis der Kunsten: Mevrouw Peretti 02 240 34 87 (99).
Dit artikel wordt gepubliceerd met de vriendelijke autorisatie van het gemeenschapscentrum De Kriekelaar (Thuis in Schaerbeek)
Cet article a été publié avec l’aimable autorisation du Centre Communautaire De Kriekelaar (Thuis in Schaerbeek)
